Inhalacjaw pigułce

Podstawą leczenia zarówno astmy jak i POChP (przewlekłej obturacyjnej choroby płuc) są leki wziewne^1,2. Mogą być one podawane za pomocą: inhalatora ciśnieniowego z dozownikiem – MDI (ang. Metered dose inhaler); inhalatora suchego proszku – DPI (ang. Dry powder inhaler) lub urządzenia do nebulizacji³. Inhalator zawiera zwykle jeden lek, ale dostępne są także urządzenia łączące dwie substancje. Najczęściej jest to lek przeciwzapalny – wGKS (wziewny glikokortykosteroid) i lek rozszerzający oskrzela (beta-2 mimetyk)³.

Ważne jest aby pamiętać, że każdy inhalator wymaga innej obsługi, dlatego przy zmianie inhalatora należy koniecznie dokładnie zapoznać się z instrukcją. Nawet urządzenia wyglądające bardzo podobnie mogą różnić się sposobem użytkowania⁴. Jest to niezwykle ważne, ponieważ właściwa technika inhalacji ma kluczowe znaczenie w terapii astmy i POChP⁵. Okazuje się, że nieprawidłowo inhaluje się aż 75% chorych⁶. Błędy w stosowaniu inhalatorów są częste nawet u osób od dawna chorujących od dawna na przewlekłe choroby płuc i wpływają na zwiększenie częstości objawów klinicznych, prowadzą do pogorszenia kontroli choroby i skłaniają do przyjmowania kolejnych dawek leku. Popełnianiu błędów sprzyja szczególnie używanie jednocześnie kilku różnych rodzajów inhalatorów^5,6.

Najczęściej popełniane błędy przy stosowaniu inhalatora ciśnieniowego pMDI to: niesprawdzanie, czy ustnik jest otwarty i sprawny; brak wstrząśnienia dozownika; trzymanie inhalatora w złej pozycji; brak koordynacji wdechu z naciśnięciem inhalatora; zbyt szybki i płytki wdech; brak odpowiednio długiego wstrzymania oddechu po wziewie leku czy wykonywanie kilku wziewów po sobie bez co najmniej 30-sekundowej przerwy⁶. Najczęściej popełniane błędy przy stosowaniu inhalatora suchego proszku DPI to: niewykonanie wydechu przed wdechem z inhalatora; dmuchanie do inhalatora; wolny lub za słaby wdech; brak zatrzymania oddechu na szczycie wdechu na kilka sekund czy nieprawidłowe załadowanie dawki⁶.

Każda osoba przyjmująca leki wziewne powinna zostać przeszkolona przez lekarza, pielęgniarkę lub farmaceutę. Pomocne mogą być także dostępne filmy i aplikacje prezentujące prawidłowe techniki użycia różnych inhalatorów⁶.

1. GINA 2022 Global Initiative for Asthma, Inc
2. GOLD 2023 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease, Inc
3. Pietrzak J. et al., Terapia inhalacyjna u dzieci, Pediatr Med Rodz 2014, 10 (4), p. 411–425
4. Zalecenia pielęgniarskie dla pacjenta przy wypisie ze Szpitala - ZAŁĄCZNIK NR 26, WSKAZÓWKI DLA CHORYCH LECZONYCH LEKAMI WZIEWNYMI Z UŻYCIEM INHALATORA. http://www.szpitaljp2.krakow.pl/fileadmin/user_upload/26_leki_wziewne.pdf, dostęp 29.10.2018r.
5. Melani AS et al. Respiratory Medicine 2011; 105: 930-938
6. Dąbrowiecki P. et al., Jakie błędy występują w leczeniu astmy w Polsce? LEKARZ POZ 2/2021